شیمی درمانی

شیمی‌درمانی چیست؟

شیمی‌درمانی به معنای استفاده از دارو یا داروهایی است. که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند. جراحی یا پرتودرمانی باعث مرگ سلولی در یک ناحیه خاص می‌گردند. اما داروی شیمی‌درمانی یا کموتراپی از طریق جریان خون در تمام بدن پخش می شود .باعث کشته شدن سلول‌های تومورالی که متاستاز داده‌اند و یا در نواحی دوردست وجود داشته و قابلیت تبدیل شدن به یک متاستاز را دارند می‌گردد.

داروهای شیمی درمانی

بیش از 100 داروی شیمی‌درمانی برای انجام شیم درمانی یا کموتراپی در ترکیبات مختلف وجود دارند. یک داروی شیمی‌درمانی تنها می‌تواند برای درمان سرطان استفاده شود. اما در اغلب موارد، داروهای مختلفی در یک پروتکل و برنامه مشخص برای درمان سرطان بیمار استفاده می‌شوند. داروهای مختلف با عملکردهای متفاوت می‌توانند با هم برای کشتن سلول‌های تومورال استفاده شوند. این موضوع، احتمال مقاوم شدن سلول‌های سرطانی به یک داروی خاص را کاهش می‌دهد.

درمان

پزشک شما با بررسی نوع سرطان شما

مکان آناتومیک آن

اندازۀ تومور و میزان تأثیرگذاری آن بر عملکرد اعضای بدن

و یا سلامت عمومی شما، نوع دارو، دوز تجویزی، فواصل بین درمان، روش تزریق و طول مدت شیمی‌درمانی را مشخص خواهد کرد.

هدف از شیمی‌درمانی چیست؟

بسته به نوع سرطان، مرحله تومور و وضعیت سلامت عمومی شما هدف از شیمی‌درمانی می‌تواند متفاوت باشد:

  • درمان قطعی سرطان.
  • جلوگیری از گسترش دوردست سرطان.
  • آهسته‌تر کردن رشد سرطان.
  • کشتن سلول‌های سرطانی که به دیگر نواحی بدن ممکن است گسترش پیدا کرده باشند.
  • برطرف کردن علایم ناشی از سرطان.

دانستنی ها

همه آنچه درباره شیمی درمانی باید بدانید

مراقبتهای شخصی در دوران شیمی‌درمانی و پس از آن تغذیه مناسب فعالیت خوب و مناسب افسردگی را فراموش کنید. تصمیم به ترک سیگار بگیرید. درمان‌های مکمل تقویت کردن روابط فردی و اجتماعی روابط زناشویی سازگاری با تغییرات ظاهری تطابق با زندگی روزمره خواب و استراحت

گاهی اوقات شما برای درمان سرطان فقط به شیمی‌درمانی احتیاج دارید اما در اکثر مواقع در کنار جراحی یا پرتودرمانی و یا هر دو از شیمی‌درمانی استفاده می‌کنیم.

  • شیمی‌درمانی ممکن است برای کوچک کردن اندازۀ تومور قبل از جراحی یا پرتودرمانی استفاده شود.
  • شیمی‌درمانی ممکن است بعد از جراحی یا پرتودرمانی برای کشتن سلول‌های تومورال باقیمانده استفاده گردد.
  • اگر بیماری شما عود کرد در کنار سایر درمان‌ها شیمی‌درمانی نیز استفاده می‌شود.

وقتی شیمی‌درمانی بعد از جراحی برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده شود به عنوان درمان تکمیلی یا ادجوانت نامیده می‌شود، ولی وقتی شیمی‌درمانی برای کوچک کردن اندازۀ تومور قبل از جراحی یا پرتودرمانی استفاده گردد، به عنوان درمان نئوادجوانت نامیده می‌شود.

محلی که شیمی‌درمانی شما انجام می‌شود به عوامل متعددی بستگی دارد:

  • نوع داروی شیمی‌درمانی که شما دریافت می‌کنید.
  • دوز داروی شیمی‌درمانی که استفاده می‌شود.
  • سیاست بیمارستانی که در حال درمان هستید.
  • پوشش بیمه‌ای که شما از آن برخوردارید.
  • ترجیح شما و پزشکتان چیست؟

براساس فاکتورهایی که ذکر شد شیمی‌درمانی ممکن است در خانه، مطب، کلینیک و یا در بخش سرپایی یا بستری بیمارستانی انجام شود. وقتی شما جهت شیمی‌درمانی در بیمارستان بستری می‌شوید ممکن است از اتاق یک تخته یا چند تخته استفاده نمایید.

اینکه تجویز داروی شیمی‌درمانی چقدر طول می‌کشد به نوع سرطان و دارویی که استفاده می‌کنید بستگی دارد. داروی شیمی‌درمانی شما ممکن است روزانه، هفتگی و یا ماهانه برای یک مدت کوتاه یا طولانی‌مدت استفاده شود.

هر جلسه شیمی‌درمانی یک دوره نامیده می‌شود و بدنبال هر دوره شیمی‌درمانی یک دوره استراحت به شما داده خواهد شد. این دوره استراحت به سلول‌های نرمال بدن اجازه خواهد داد تا خودشان را بازسازی کرده، به توان و عملکرد طبیعی برسند. در صورتیکه شرایط فیزیکی و آزمایشگاهی شما نشان دهد که بدن شما به استراحت بیشتری احتیاج دارد، زمان دورۀ بعدی به تأخیر افتاده و این فرصت به سلول‌های طبیعی بدن داده خواهد شد تا زمان بیشتری را برای بازسازی خود داشته باشند. پزشک شما در مورد اصول شیمی‌درمانی، اطلاعات کافی را با شما در میان خواهد گذاشت.

هنگامی که شما شیمی‌درمانی دارید، نیازمند صرف زمان زیادی هستید، این زمان برای ویزیت پزشک، انجام تست‌های آزمایشگاهی، پاسخدهی تست آزمایشگاهی، آماده شدن داروهای شیمی‌درمانی و تجویز این داروها صرف خواهد شد.

خواندن کتاب یا مجله، حل کردن جدول، گوش دادن به موزیک و یا صحبت کردن با یک دوست ممکن است در سپری کردن این زمان به شما کمک بیشتری کند. استفاده کردن و آگاهی داشتن از تکنیک‌های آرام‌بخش نیز به شما کمک زیادی خواهد کرد. در صورتیکه این زمان طولانی باشد استفاده کردن از یک نوشیدنی و یا میان وعده نیز به شما کمک خواهد کرد.

در ابتدا دیدن بیمارانی که مبتلا به سرطان بوده و یا در حال انجام شیمی‌درمانی هستند ممکن است برای شما ترسناک و استرس‌زا باشد اما باید بدانید شخص دیگری که مبتلا به بیماری شماست و در حال دریافت داروی شیمی‌درمانی می‌باشد، ممکن است از تجارب گرانبهایی برخوردار بوده، با شما هم‌زبانی و سازگاری بیشتری داشته باشد. بسیاری از بیماران از حمایت‌های بیماران دیگری که هم‌زمان، تحت شیمی‌درمانی قرار دارند، بهره‌های فراوانی می‌برند.

بعضی از افراد در مورد ایمنی دوستان و آشنایان خود در طی شیمی‌درمانی نگران هستند. باید توجه داشته باشید هنگامی که شما داروی شیمی‌درمانی را در خانه یا بیمارستان استفاده می‌کنید دوستان و افراد خانواده نباید با این داروهای شیمی‌درمانی مواجه باشند.

ملاقات شما با دوستان و آشنایان حتی بچه‌ها هیچگونه تهدیدی را متوجه آنها نخواهد کرد. زیرا آنها بطور مستقیم با داروی شیمی‌درمانی در تماس نبوده، هیچگونه نگرانی در این مورد متوجه آنها نیست. ولی اگر فرد سالم، بطور مستقیم با داروی شیمی‌درمانی در تماس باشد، ممکن است از این داروی شیمی‌درمانی آسیب ببینید.

هنگامی که شما داروی شیمی‌درمانی دریافت می‌کنید، پرستار انکولوژی را می‌بینید که داروی شیمی‌درمانی را آماده و تزریق می‌کند و از روپوش، عینک و دستکش مخصوص برای کاهش مواجهه با داروی شیمی‌درمانی استفاده می‌کند.

بخاطر داروهای شیمی‌درمانی سطح ایمنی شما کاهش پیدا کرده و شما مستعد عفونت هستید، پس از مواجهه با فردی که سرما خورده است یا دچار بیماری مسری و عفونی است پرهیز نمایید.

بعد از دریافت داروی شیمی‌درمانی، این داروها تا یک هفته یا بیشتر در بدن شما خواهند ماند و ممکن است ترکیبات این داروهای شیمی‌درمانی از طریق مدفوع، ادرار، بزاق و یا محتویات استفراغ از بدن خارج شوند. در نتیجه از مواجهه دیگران با مایعات دفعی بدن خود ممانعت بعمل آورید.

دستورات ایمنی شیمی‌درمانی در منزل:

اکثریت بیمارستان‌ها دستورات ایمنی زیر را برای کاهش مواجهه با داروهای شیمی‌درمانی در منزل توصیه می‌کنند:

  • بعد از استفاده کردن از سیستم بهداشتی، سیفون را به طور کامل بکشید.
  • هنگامی که لباس‌ها یا رختخوابی که به مواد استفراغ یا هر مایع فرد مبتلا به شیمی‌درمانی مبتلاست را جابجا می‌کنید از دستکش‌های مناسب یکبار مصرف استفاده کرده وسپس دستکش‌ها را دور بیاندازید.
  • داروهای شیمی‌درمانی نظیر قرص‌ها را برای مصرف نشکسته و دو تیکه نکنید، در صورتیکه قادر به بلع دارو نیستید با انکولوژیست خود مشورت کنید.
  • در صورتیکه داروی شیمی‌درمانی روی پوست شما ریخت آن را با آب و صابون بشویید. در صورتیکه با هرگونه التهاب یا قرمزی در ناحیه مواجه شدید، آن را با پزشک خود سریعاً در میان بگذارید.
  • داروهای خوراکی یا تزریقی شیمی‌درمانی را طبق دستور پزشک خود نگه‌داری کرده و آن را از دسترس بچه‌ها دور نگه دارید.
  • از حاملگی جلوگیری کنید.
  • شیردهی در طی شیمی‌درمانی ممنوعیت دارد.

داروهای شیمی‌درمانی در حال بهبود هستند تا با اثربخشی بهتر، عوارض کمتری داشته باشند. شیمی‌درمانی داخل وریدی شبیه یک خونگیری است، در صورتیکه از آنژیوکت استفاده می‌کنید فقط تزریق آنژیوکت دردناک است. ولی در صورتیکه از پورت استفاده می‌کنید هیچ دردی راتجربه نخواهید کرد. اکثریت تزریقات شیمی‌درمانی از طریق سرم‌های مختلفی انجام خواهد شد. در صورتیکه هرگونه احساس درد، سوزش، لرز و قرمزی در محل تزریق را تجربه کردید با پزشک خود در میان بگذارید.

نگرانی و ترس از عوارض شیمی‌درمانی مقوله طبیعی است.شما ممکن است داستان‌هایی را از عوارض شیمی‌درمانی در دوستان و آشنایان خود شنیده باشید. باید توجه داشته باشید که داروهای شیمی‌درمانی پیشرفت‌های شگرفی را در طی چند سال اخیر تجربه کرده‌اند تا بیشترین اثربخشی را با کمترین عارضه داشته باشند. نکته بعدی اینکه بیش از 100 داروی مختلف در انکولوژی وجود دارد و هر فرد بطور متفاوتی به درمان واکنش نشان می‌دهد. در نتیجه، نوع و شدت عوارض حتی با یک داروی یکسان برای یک بیماری مشابه برای دو فرد مختلف، بسیار متفاوت خواهد بود. اگر در مورد عوارض شیمی‌درمانی اضطراب دارید با پزشک خود مفصل صحبت کنید.

باید توجه کنیم هدف از درمان شیمی‌درمانی چیست. در صورتیکه شیمی‌درمانی به قصد درمان تکمیلی یا ادجوانت بعد از جراحی یا پرتودرمانی استفاده شود، هیچ معیار مشخصی در زمان تزریق داروی شیمی‌درمانی برای سنجیدن اثرات شیمی‌درمانی وجود ندارد و فقط زمان است که مشخص می‌کند آیا این سلول‌ها سرطانی که احتمالاً در بافت‌های دیگر مستقر شده‌اند، با این داور بطور کامل از بین رفتند یا خیر. ولی در صورتیکه هدف از شیمی‌درمانی، کنترل متاستازها یا درمان قبل از جراحی برای کوچک‌تر کردن تومور است با یک سری تست‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری از قبیل سی‌تی‌اسکن، MRI و یا PET-SCAN میزان اثربخشی داروهای شیمی‌درمانی مشخص می‌گردد. بعضی مواقع شیمی‌درمانی برای تسکین علایمی از قبیل درد، خونریزی و یا اختلال در بلع غذا و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. برطرف شدن هر یک از این علایم نشان‌دهنده بهبود بیماری می‌باشد.

اینکه شیمی‌درمانی چقدر طول می‌کشد، چند دوره یا ماه ادامه پیدا می‌کند، به عوامل متعددی بستگی دارد. در ابتدا باید مشخص کنیم هدف از شیمی‌درمانی چیست.

اگر شیمی‌درمانی به عنوان درمان تکمیلی استفاده شود تعداد دوره‌های شیمی‌درمانی از روز اول مشخص بوده، انکولوژیست تعداد جلسات درمان را از ابتدا برای شما مشخص می‌کند. برای مثال در بیماری سرطان کولون، بصورت استاندارد 12 دورۀ شیمی‌درمانی، بصورت بستری در بیمارستان، هر یک به مدت 2 هفته انجام می‌شود که 6 ماه طول می‌کشد.

اگر هدف از شیمی‌درمانی کوچک‌تر کردن تومور برای درمان قطعی موضعی یعنی پرتودرمانی یا جراحی است، میزان پاسخ به شیمی‌درمانی و میزان دستیابی به این هدف، تعداد دوره‌های شیمی‌درمانی را مشخص می‌کند. ولی در صورتیکه هدف شیمی‌درمانی تسکین متاستازها و کنترل آنها می‌باشد تعداد جلسات و دوره‌های شیمی‌درمانی بسیار طولانی بوده و براساس پاسخ‌دهی متاستازها، نوع داروی شیمی‌درمانی مشخص می‌گردد و زمان دقیقی برای تعیین انتهای دوره شیمی‌درمانی وجود ندارد.

رفتن به سر کار، مدرسه و دیگر فعالیت‌ها به نوع درمان و داروی شیمی‌درمانی که دریافت می‌کنید و اینکه این داروها چقدر شما را تحت تأثیر قرار خواهند داد وابسته است. برای بعضی از درمان‌ها شما نیازمند بستری در بیمارستان برای یک روز تا یک هفته خواهید بود. اما اکثریت بیماران قادر به کار کردن در طی دوره شیمی‌درمانی خواهند بود. شما می‌توانید برنامه درمانی خودرا در طی روز یا شب و یا برای آخر هفته طوری برنامه‌ریزی کنید که با برنامه کاری شما مداخله نداشته باشد.

اگر شیمی‌درمانی باعث خستگی شما می‌شود، سعی کنید برنامه کاری خود را با میزان انرژی خود منطبق سازید. می‌توانید بصورت نیمه وقت فعالیت حرفه‌ای داشته باشید. در صورتیکه شما تحت پوشش بیمه‌ای باشید می‌توانید از استراحت درمانی در طول دوره شیمی‌درمانی به راحتی استفاده کنید.

باید توجه داشته باشید فعالیت حرفه‌ای خود را طوری تنظیم کنید که از حضور در فضاهای خیلی شلوغ وپر ازدحام برای جلوگیری از انتقال عفونت جلوگیری کنید.

پروتکل‌های شیمی‌درمانی مختلفی برای انواع سرطان‌ها وجود دارد که براساس پاتولوژی سرطان، مرحله بیماری، هدف درمان و سلامت جسمی و پزشکی شما تعیین می‌گردد. داروهای تزریقی معمولاً بصورت ترکیبی با هم در طی یک یا چند روز تزریق می‌گردند و بسته به اینکه از کدام پروتکل شیمی‌درمانی استفاده شود فواصل آن تعیین می‌گردد. باید دقت داشته باشید که برنامه شیمی‌درمانی منظم بوده، روز اول شیمی‌درمانی می‌توانید پروتکل زمانی شیمی‌درمانی خود را از انکولوژیست جویا شوید.

روش تجویز داروهای شیمی‌درمانی مختلف متفاوت است. بعضی داروهای شیمی‌درمانی در سرم در طی مدت زمان کوتاه، بصورت سرپایی 3-1 ساعته تجویز می‌شوند، در حالیکه داروهای دیگری وجود دارند که به خاطر اینکه اثربخشی بهتری داشته باشند باید بصورت قطره‌ای و در مدت زمان طولانی 5-1 روزه وارد بدن فرد شوند. بعضی از بیماران تصور می‌کنند که صرف تزریق این داروی شیمی‌درمانی اهمیت دارد و به این بازه زمانی که دارو باید مدام در بدن وجود داشته باشد، توجه نمی‌کنند، در نتیجه ممکن است سرعت تزریق دارو را دستکاری کرده و دارو را در یک بازه زمانی کمتری دریافت کنند. ولی باید توجه داشته باشند که اگر دارویی که باید در طی زمان مثلاً 48 ساعته به اتمام برسد زودتر تمام شود، هم سود درمان کاهش پیدا کرده و هم عوارض بسیار شدیدی را ممکن است فرد تجربه کند. باید دقت کرد که فرم سرپایی یا بستری شیمی‌درمانی به شدت بیماری بستگی نداشته، نوع سرطان و پروتکلی که برای شیمی‌درمانی انتخاب می‌شود، تعیین کننده آن می‌باشد.

یکی از عوارض اصلی داروهای شیمی‌درمانی، کاهش سلول‌های خونی است. در نتیجه انجام آزمایش کامل سلول­های خونی که CBC نامیده می‌شود قبل از هر جلسه تزریق ضرورت دارد. این آزمایش امکان تزریق دارو و اینکه آیا بدن توانسته خودش را بازسازی کند یا خیر مشخص می‌کند. انکولوژیست باتوجه به وضعیت آزمایش خون شما و اینکه میزان تأثیر داروی شیمی‌درمانی قبلی بر روی سلول‌های خونی شما چگونه بوده است ممکن است دوز داروها را کم یا زیاد کند. آزمایش خون معمولاً در همان روز تزریق شیمی‌درمانی یا حداکثر یک روز قبل انجام شده، در بازه زمانی یک ساعته جواب آن آماده می‌گردد.

غیر از انجام CBC ، که برای تمام جلسات شیمی‌درمانی ضرورت دارد بعضی داروهای شیمی‌درمانی برای دفع شدن از بدن نیازمند عملکرد مناسب کلیه و کبد هستند. در نتیجه بسته به نوع دارویی که برای شما استفاده می‌گردد، انجام تست‌های عملکرد کلیه (BUN, Cr) و کبد (SGOT/SGPT/Bil) ممکن است قبل از هر دورۀ شیمی‌درمانی ضرورت داشته باشد.

اولاً باید توجه داشت که برای هر بیماری مشخص، داروهای شیمی‌درمانی متفاوتی وجود دارد. پزشک انکولوژیست براساس شرایط بیماری از یک پروتکل استاندارد درمانی استفاده خواهد کرد. بعد از گذشت چند دوره از تزریق شیمی‌درمانی، ارزیابی از نظر میزان پاسخ‌دهی انجام خواهد شد. اگر شیمی‌درمانی توانسته باشد اندازۀ تومور را کاهش دهد همین پروتکل درمانی ادامه پیدا می‌کند ولی در صورتیکه تومور حین شیمی‌درمانی پیشرفت کرده باشد از داروها و پروتکل‌های دیگر شیمی‌درمانی که مناسب این بیماری هستند استفاده می‌شود.

غیر از شیمی‌درمانی، راهکارهای درمانی دیگری از قبیل جراحی یا پرتودرمانی و کموآمبولیزاسیون برای کنترل سرطان وجود دارد. در نتیجه انتخاب درمان خود را به پزشک معالج خود بسپارید.

بدن ما از تعداد بیشماری سلول تشکیل شده است که هر یک عملکرد مخصوص به خود را دارا هستند. بعضی از سلول‌ها اعضای بدن نظیر قلب، ریه‌ها و کلیه‌ها را می‌سازند در حالیکه سلول‌های دیگر عملکردهای اختصاصی نظیر مبارزه با عفونت یا حمل اکسیژن به بافت‌های بدن را به عهده دارند. در یک بدن سالم این سلول‌های نرمال به سلول‌های غیرطبیعی یا سرطانی تغییر پیدا می‌کنند. این سلول‌های سرطانی عملکرد مناسبی نداشته و به بدن کمک نخواهند کرد. این رشد خارج از کنترل باعث آسیب رساندن به سلول‌های نرمال خواهد شد. سلول‌های سرطانی همچنین ممکن است به عروق خونی و لنفاوی رسیده و از این طریق به بافت‌های دیگر بدن دست‌اندازی پیدا کنند. وقتی سلول‌های سرطانی در بافت‌های دیگر بدن مستقر شدند، متاستاز نامیده می‌شوند. داروی شیمی‌درمانی می‌تواند باعث درمان سرطان متاستاتیک شود یا اینکه از ایجاد متاستاز توسط سلول‌های سرطانی جلوگیری کند.

داروهای شیمی‌درمانی سلول‌های بدن را تخریب می‌کنند و بیشترین اثربخشی را بر علیه سلول‌هایی با سرعت رشد بالا دارند. از آنجایی که سلول‌های تومورال و سرطانی سرعت رشد بسیار بالایی دارند، داروهای شیمی‌درمانی به مقدار زیادتری در بافت سرطانی جمع شده و باعث تخریب این سلول‌های تومورال می‌گردند. هنگامیکه داروی شیمی‌درمانی بداخل رگ تزریق گردد، جریان خون، این داروها را در تمام بدن پخش می‌کند و بر اساس همان خاصیتی که بیان شد با غلظت بالایی در بافت سرطانی تجمع می‌یابند.

در کنار راهکارهای درمانی مختلفی که برای درمان سرطان وجود دارد، در بعضی سرطان‌ها از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی در کنار هم استفاده می‌شود، برای مثال در تومورهای مقعد برای کوچک کردن حجم تومور و امکان حفظ اسفنکتر از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی همزمان استفاده می‌شود. استفاده از این دو روش درمانی در کنار هم، اثربخشی درمان را چندین برابر می‌کند. مثال دیگر تومورهای ناحیه سر و گردن است که از شیمی‌درمانی در کنار پرتودرمانی به عنوان درمان قطعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در صورتیکه شما مبتلا به بیماری قلبی – عروقی، فشار خون، دیابت، کلیوی و یا روحی – روانی هستید مصرف داروهای مرتبط با این بیماری‌ها با داروهای شیمی‌درمانی شما معمولاً منافاتی ندارد ولی مصرف داروهای مکمل و ویتامین‌ها در طی دوره شیمی‌درمانی منع مصرف داشته، بهتر است در طی دوره شیمی‌درمانی مصرف نشوند.

بهتر است لیستی از داروهای در حال مصرف خود را آماده کرده و در جلسه اول در اختیار پزشک معالج خود قرار دهید تا در مورد آنها تصمیم‌گیری شود. انکولوژیست شما بهترین فردی است که می‌تواند در این مورد تصمیم‌گیری کند.

سلول‌های خونی در طی دوره شیمی‌درمانی افت پیدا می‌کنند. یکی از این سلول‌ها، سلول‌های سفید خون است که وظیفه دفاع بدن در مقابل میکروب‌ها را بر عهده دارد. دیگری پلاکت است که با تجمع در نواحی در حال خونریزی و ایجاد لخته، جلوی خونریزی را می‌گیرد. بعلت فضاهای بسیار زیادی که در لثه وجود دارد و امکان آلودگی با میکروب‌های حفره دهان و خونریزی بسیار بالا می‌باشد، انجام هرگونه اقدامات دندانپزشکی که نیازمند کار کردن در بافت لثه می‌باشد در طی دوره شیمی‌درمانی ممنوعیت دارد.

مشاوره دندانپزشکی قبل از انجام شیمی‌درمانی باعث می‌شود تا ما با مشکلات درمانی حین تزریق داروهای شیمی‌درمانی مواجه نباشیم، در نتیجه یک ویزیت دندانپزشکی قبل از شروع درمان توصیه می‌گردد.

وقفه در پروتکل شیمی‌درمانی به‌هیچ‌وجه در حالت روتین توصیه نمی‌شود. اما گاهی اوقات براساس عوارض شیمی‌درمانی که شما تجربه می‌کنید (عوارض جسمی یا آزمایشگاهی) امکان تزریق دارو در موعد مقرر وجود نداشته، زمان دیگری برای انجام آن برای شما تعیین می‌گردد. برای اینکه این عوارض درمان کنترل شده، شیمی‌درمانی مجدد شروع گردد، توصیه‌های لازم توسط انکولوژیست به شما خواهد شد.

روش تجویز داروی شیمی‌درمانی

داروهای شیمی‌درمانی به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند:

  • تزریق وریدی
  • تزریق شریانی
  • تزریق داخل صفاقی
  • تزریق عضلانی
  • خوراکی

عوارض داروهای شیمی‌درمانی

عوارض شیمی‌درمانی در صورت تشخیص و درمان زودرس قابل کنترل است

  • کاهش سلول‌های سفید خونی
  •  تب
  • کم‌خونی
  •  تهوع و استفراغ
  • تغییر در بو و مزه غذا
  • کاهش اشتها
  • یبوست
  • اسهال

در صورتیکه شما عوارض زیر را تجربه می‌کنید باید خیلی سریع با تیم درمانی خود مشورت نمایید:

  • دمای بدن 38 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر
  • علایم شبیه سرماخوردگی
  • حملات لرز
  • خونریزی از بینی یا لثه که بعد از 10 دقیقه قطع نشود.
  • زخم دهانی شدید که مانع غذا خوردن یا نوشیدن شما گردد.
  • تهوعی که علی‌رغم مصرف داروهای ضد تهوع بصورت جدی ادامه پیدا می‌کند.
  • اختلال در تنفس
  • اسهال شدیدی که به راحتی کنترل نمی‌شود.