پیشگیری از سرطان؛ سیگار و دخانیات

مصرف دخانیات مهمترین عامل مرگ های قابل پیشگیری است. دود تنباكو و سیگار حاوی بیش از 4000 ماده شیمیایی است كه بیش از 40 نوع از آنها مواد محرك یا سمی و سرطان زا هستند. در بین این مواد شیمیایی، گازها و بخارهای متنوعی وجود دارد كه از نظر غلظت حامل مواد خاصی هستند كه آلایندگی آنها 50  هزار برابر بیشتر از  آلودهترین  شهرهای جهان است. حرارت ناشی از كشیدن سیگار نیز  میتواند به 600 درجة سانتی گراد برسد كه مضر است. استنشاق گازهای سمی ،غش اهای مخاطی حساس بدن را در معرض مواد شیمیایی سوزاننده قرار  میدهد كه این كار باعث تخریب  بافتها  میشود.

سیگاری های بزرگسال به طور متوسط بیش از 13 سال از زندگی خود را به دلیل مصرف سیگار از دست می دهند و تقریبًاً 50 درصد سیگاری ها از بیماری های مرتبط با تنباكو می میرند. جزء اعتیاد آور سیگار، نیكوتین است كه با اثر بر دستگاه اعصاب مركزی موجب اعتیاد می شود. نیكوتین سیگار و تنباكو  به سرعت جذب جریان خون می شود و ظرف 30 ثانیه به مغز می رسد و روی سلول های عصبی آن اثر می گذارد. میانگین سن شروع سیگار در كشور در مردان 19 سال و در زنان 21 سال است. میانگین تعداد سیگار مصرفي در كل كشور در روز نیز 14-13 عدد در گروه 65-15 ساله است.

دخانیات چه بیماری هایی را سبب می شود؟ شرك تهای سیگارسازی  میكوشند  سیگاریها در تبلیغات آنها جذاب و محرك به نظر برسند اما تحقیقات نشان  میدهند كه عكس این موضوع صحیح است. مصرف دخانیات منجر به افزایش خطر بسیاری از بیماری ها نظیر بیماریهای قلبی عروقی، سكته مغزی، پوكی استخوان، دیابت، ناراحتی و عفونت تنفسی، اختلالات عروقی، زخم های معده و دوازدهه می شود. احتمال ناتوانی جنسی مردان سیگاری حدود دو برابر بیش از مردان غیرسیگاری است. در زنان ،كشیدن سیگار  میتواند منجر به نازایی و ایجاد مشكلاتی در حین حاملگی شود. زنانی كه سیگار  میكشند بیشتر  دچار نازایی، حاملگی  خارجرحمی، سقط خود به خودی و زایمان جنین مرده می شوند .

دخانیات باعث چه سرطان هایی می شود؟ دخانیات خطر انواع سرطان ها از سر تا پا را زیاد می كند. مصرف دخانیات سبب افزایش خطر بروز بسیاری از سرطان ها در بدن می شود از جمله سرطان های سر و گردن، سرطان ریه، سرطان های گوارشی مانند معده و مری ،لوزالمعده و روده، سرطان های ادراری مانند مثانه و كلیه، سرطان گردن رحم و سرطان خون.

از هر 10 فرد مبتلا به سرطان ریه ،9 نفر مصرف كننده دخانیات بوده اند

سیگار را ترك كنید ولي قلیان را جايگزين آن نكنید!

هر وعده قلیان معادل 50-100 نخ

بیش از 80 درصد افراد معتاد ، ابتدا با سیگار شروع كردند

بسیاری از ما درباره ضررهای سیگار  میدانیم و نسبت به آن  سختگیر هستیم و اگر متوجه شویم فرزندمان سیگاری است او را توبیخ  میكنیم و دچار نگرانی  میشویم اما این حساسیت را درباره قلیان نداریم. قلیان را راحت به  خانههای خود راه  میدهیم و حتی اگر فرزندمان لبی هم به آن زد ناراحت  نمیشویم و  سختگیری  نمیكنیم. همچنین بسیاري از مردم به اشتباه تصور  ميكنند كه قلیان از سیگار خطر كمتري دارد. در حالیكه در بسیاري از موارد قلیان مضرتر هم هست. توتون قلیان بسیار نامرغوب است و مواد مصنوعي افزودني به آن گازهاي سمي زیادي تولید  ميكند .

قلیان 400 مادۀ سمّی و س رطانزا دارد. تنباكوهاي می وهاي علاوه بر این 400 نوع سم ،مواد مضرتری نیز دارند كه از پوست میوه تخمیر شده با مواد افزودني تهیه  ميشوند و  میتوانند باعث آلرژي، آسم و حساسیت شوند. نیكوتین هم كه مادۀ اعتیادآور تنباكو است ،باعث  ميشود فردی كه قلیان  میكشد براي تأمین نیاز خود در طول زمان قلیان بیشتري بكشد. علاوه بر آن شما در هنگام كشیدن قلیان، پُ كهاي عمی قتري  ميزنید و همچنین مدت زمان زیادتري را صرف  ميكنید. در نتیجه ،یك قلیان  ميتواند  دهها برابر یك سیگار دود و گاز سمي وارد ریه شما كند.

تحقیقات نشان داده افرادي كه قلیان  ميكشند بیشتر از سی گاريها مستعد اعتیاد به مواد مخدر و حشیش  ميشوند. هرچند كشیدن قلی ان بلافاصله فرد را معتاد  نميكند اما در درازمدت آثار سوء خود را مشخص  ميكند. به عبارت دیگر قسمت  عمدهاي از اعتیاد و عادت به قلیان مربوط به آداب و رسوم كشیدن قلیان در برخي  جمعهای دوستانه و خانوادگی است كه متأسفانه به دلیل باورهای غلط و عدم اطلاع از ضرر و زیان آن باعث  میشود تا جوانان و نوجوانانی كه در این  جمعها قلیان  میكشند مورد نكوهش قرارنگیرند و نیز به دلیل بوي خوش، نداشتن سرفه و سوزش گلو، لذت و  وقتگذراني و… با استقبال روبرو شود.

قلیان دود پرخطرتري از دود سیگار دارد. اگر  میخواهید قلیان را از خود و خانواده و خصوصاَ جوانان دور كنید باید به این یقین دست پیدا كنید كه قلیان مضر است در حالی كه  یكسوم قلی انيها و بسیاری از كسانی كه قلیان  نمیكشند بر این باورند كه قلیان هیچ تأثیري روي سلامت آنها ندارد و حتی ضرر قلیان كمتر از سیگار است. آنها بر این باورند كه به دلیل گذشتن دود قلیان از آب؛ دود توتون تصفیه  میشود درحالی كه حتی این عمل باعث تشدید عوارض توتون  میشود.

ذغال قلیان مونوكسیدكربن دارد. ذغالي كه براي سوزاندن تنباكوي قلیان استفاده  ميشود خطرات قلیان را افزایش  ميدهد زیرا  سوختهاي ذغالي حاوي مونوكسید كربن، آهن و مواد شیمیایي  سرطانزا هستند. قلیان اس انسهای  پرعارضهاي دارد.  اسانسها و عطرهایي كه براي معطرشدن توتون استفاده  ميشوند، خود عوارض جداگانه و شدیدي را به همراه دارند .مشخص است كه از سوخت این تركیبات ناشناخته چندین مادۀ سمّي،  سرطانزا و كشنده  تولید  ميشود.

درجه حرارت و دود ناشی از تنباكو در سیگار حدود 600 درجه سانت یگراد و در قلیان بسیار بالاتر است. از سویی ذغال های نیمه سوخته و سوختة آتشدان قلیان، گاز مونواكسیدكربن را مستقیماَ به درون ری هها انتقال م یدهد و احساس گیجی بعد از مصرف تنباكو كه افراد آن را نشانة مرغوبیت تنباكو م یدانند، در واقع ناشي از آن است. یكی دیگر از مضرات قلیان، ناشي از  اسانسهای شیمیایی با بو و مزه  میوهای است كه این نوع  توتونها بر اثر حرارت بالا هیدرولیز م یشوند .

در مصرف قلیان، مكش ریوی است و باید  ریهها را پركرد. در حالی كه در كشیدن سیگار ،مكش دهانی است و دود آن قورت داده م یشود. بنابراین دود قلیان كه مضرتر است با مكش ریوی  عمیقتر تا انتهای یترین منافذ ریه نفوذ م یكند .

در زمینه خاصیت آب در قلیان هم باید گفت برخلاف  دیدگاههایی كه از طرف  مصرفكنندگان قلیان مطرح م یشود، آب قلیان در كاهش  زیانهای تنباكو، نقش اساسی ندارد. آب در واقع دو كار انجام م یدهد؛ ابتدا اینكه دمای دود را پایین م یآورد زیرا محفظه آتشدان دمای بسیار بالایی دارد كه این امر استعمال دود ناشی از تنباكو را غیرممكن م یكند و از طرف دیگر آب ،نقش صافی )فیلتر( سیگار را بازی م یكند و مقداری از تار یا قطران حاصل از سوختن تنباكو را م یگیرد كه كدرشدن آب پس از  قلیانكشی به خاطر حل شدن این مواد درآن است.

انتقال  عفونتهایي از قبیل سل، ویروس تبخال، میكروب هلیكوباكتر پیلوري )عامل زخم معده(، هپاتیت و وی روسهاي عامل  عفونتهاي تنفسي و سرماخوردگي و بی ماريهاي  رودهای تنها  گوشهای از  بیماریهایی است كه همگي از طریق مصرف قلیان مشترك انتقال  ميیابد.

همچنین كشیدن قلیان  ميتواند باعث افسردگي، رنگ پریدگي، سردرد، سرگیجه، اختلالات گوارشي، بروز  ناراحتيهاي قلبي و عروقي و زمی نهسازي ابتلا به انواع  سرطانها گردد. اگزماي دست، مشكلات دنداني و تحلیل استخواني فك و صورت از دیگر عوارض مصرف قلیان است.چرا سیگار كشیدن اعتیادآور است؟

مقصر اصلی اعتیادآوری سیگار، ماده مخدری به نام نیكوتین است. با كشیدن سیگار، مغز به سرعت به نیكوتین عادت می كند و در نتیجه با گذر زمان نیاز بیشتری به نیكوتین پیدا می كند.  مغز پس از عادت كردن به نیكوتین، شروع به ترشح مواد شیمیایی  میكند. در واقع مواد شیمیایی موجود در دود سیگار مغز را وادار به ترشح دوپامین و  نوراپینفرین )دو ماده شیمیایی مهم در تنظیم اعمال بدن(  میكند. اگر مغز این دو ماده شیمایی را بیش از حد ترشح كند، سطح كلی مواد شیمیایی در مغز بهم می ریزد و پس از مدتی، مغز برای مقابله با این مشكل شروع به ترشح مواد شیمیایی ضد نیكوتین  میكند. این مواد شیمایی ضدنیكوتین باعث می شوند زمانی كه سیگار نمی كشید دچار افسردگی و خستگی شوید. با گذر زمان، مغز شروع به  پیشبینی زمان سیگار كشیدن شما  میكند و در این هنگام اقدام به ترشح موادشیمایی ضدنیكوتین  میكند. این مواد شیمایی ضد نیكوتین باعث  میشوند شما احساس خستگی و افسردگی كرده و در نتیجه مجدداً سیگار بكشید.