لوزالمعده یک ضایعه گلابی شکل به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتراست که پشت معده بین معده و ستون فقرات قرار دارد، سرطان پانکرانس یکی از سرطان‌های شایع است که هفتمین علت مرگ ناشی از انواع سرطان‌ها به این بیماری تعلق دارد.
غالباً سرطان پانکراس در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود از مرگ و میر بالای ناشی از ابتلاء به این سرطان خبر میدهد.
بروز سرطان پانکراس قبل از ۴۵ سالگی را از موارد نادر است و نکته اینجاست که بعد از ۴۵ سالگی این بیماری، پیشرونده و در دهه هفتم و هشتم زندگی به حداکثر می‌رسد.
سرطان پانکرانس در مردان شایع‌تر از زنان است.
دردهه های اخیر شیوع سرطان پانکراس و همچنین مرگ و میر ناشی از آن در سراسر دنیا و از جمله در کشور ما افزایش یافته است.
سرطان پانکرانس در ایران چهاردهمین سرطان شایع به حساب می‌آید، این سرطان غالباً تا زمانی که به اندازه کافی رشد کند و به مراحل پیشرفته برسد علامتی از خود نشان نمی‌دهد.
درد شکم، زردی و کاهش وزن از شایع‌ترین علائم ابتلاء به سرطان پانکراس است بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، خستگی، ضعف و بی حالی، مدفوع کمرنگ، ادرار تیره، خارش، اسهال چرب، افسردگی و افزایش قند خون سایر علائم همراه ابتلاء به این سرطان است.
عوامل خطرساز سرطان پانکراس شامل عوامل محیطی و عوامل ارثی است.
مصرف سیگار شایع‌ترین و مهم‌ترین عامل خطرساز محیطی در ابتلاء به سرطان پانکرانس و سایر عوامل خطرساز را مصرف الکل، چاقی، بی تحرکی، مصرف زیاد چربی‌های اشباع شده و گوشت قرمز دودی و یا فرآوری شده
ابتلا به عفونت‌های ویروسی، هپاتیت C وB ، دیابت، سن بالا و نژاد از دیگر علل زمینه‌ای ابتلاء به سرطان پانکرانس است.
در بیماری که با علائم بالینی مشکوک به سرطان پانکراس مراجعه می‌کند برای تأیید وجود تومور و تعیین میزان گسترش آن از روش‌های تصویربرداری مانند CT اسکن یا MRI استفاده می‌شود.
اندوسونوگرافی روشی بسیار حساس و مفید برای تشخیص سرطان پانکرانس می باشد و ارزیابی تهاجم عروقی و درگیری غددلنفاوی منطقه‌ای روشی کارآمد برای شناسایی این بیماری است.
نمونه برداری از توده‌های پانکرانس به کمک اندوسونوگرافی یکی دیگر از روش‌های تشخیصی است در بیماران مبتلا به سرطان ناحیه سر پانکراس که دچار زردی انسدادی شده اند، برای تعبیه استنت و رفع انسداد مجرای صفراوی از روش ERCP انجام می‌شود.
روش‌های درمان سرطان پانکرانس تنها درمان قطعی سرطان پانکراس جراحی است که در مراحل اولیه قابل انجام است، اما متأسفانه به علت تظاهرات ویروس بیماری، تنها ۱۵ تا ۳۰ درصد بیماران کاندید جراحی می‌شوند، روش‌های درمانی دیگر شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی هستند.
روش‌های پیشگیری از سرطان پانکرانس:برای پیشگیری از سرطان پانکراس لازم است عوامل خطرسازبه حداقل رسانده شود لذا توصیه می‌شود از مصرف سیگار و الکل اجتناب شود.
اصلاح سبک زندگی با پیروی از رژیم غذایی سالم، ورزش، پیشگیری از اضافه وزن و چاقی، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه برای پیشگیری از سرطان پانکرانس توصیه می شود.
سرطان پانکراس را هفتمین سرطان کشنده در ایران ، تشخیص به موقع این سرطان در درمان آن بسیار مؤثر است.
به منظور تشخیص زودهنگام و در نتیجه درمان مؤثر، غربالگری سرطان پانکرانس برای اطمینان از سلامت بدن و یا ابتلاء به این بیماری در افراد پرخطر توصیه می‌شود.
غربالگری به طور معمول برای همه انجام نمی‌شود، تنها در برخی سندرم‌های ارثی و یا وجود سابقه خانوادگی سرطان پانکراس که از نظر بروز این سرطان و در معرض خطر بالا قرار دارند توصیه می‌شود.
سن شیوع و فواصل غربالگری را پزشک تعیین می‌کند.برای غربالگری می‌توان از اندوسونوگرافی و یا MRI استفاده کرد.
