۷ ماده غذایی را مصرف کنید تا دچار تجربه ریفلاکس معده نشوید
|
۸ گزینه سرشار از ید را به رژیم غذایی تان بیفزایید
|
فست فودها عامل مهم بروز سرطان معده است
عضو كمیته راهبردی رادیوتراپی و انكولوژی وزارت بهداشت نسبت به مصرف بی رویه «فست فود» و ارتباط نزدیك آن با سرطان معده هشدار و داد گفت: سرطان معده كشنده ترین سرطان در ایران است كه علتی جز «خورد و خوراك» ندارد.
دكتر پیام آزاده، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا، مهم ترین علت بروز سرطان معده را مصرف بی رویه «فست فود»ها عنوان كرد و گفت: سرطان معده بار زیاد اقتصادی را بر مبتلایان و نظام سلامت كشور تحمیل می كند.
این در حالیست كه دنیا با كنترل تغذیه و غربالگری، موارد بروز این بیماری و به دنبال آن بار اقتصادی ناشی از آن را كاهش داده است.
وی مدرنیزه شدن سبك زندگی، كاهش فعالیت بدنی مردم و استفاده بی رویه از فست فودها را از دلایل عمده افزایش بروز سرطان ها عنوان كرد و گفت: آلاینده های زیاد بویژه در كودهای شیمیایی بروز انواع سرطان ها از جمله دستگاه گوارش را سبب شده است.
● پیشگیری از بروز حدود ۶۰ درصد سرطان ها با تغییر شیوه زندگی
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به نقش كودهای شیمیایی در بروز انواع سرطان ها، افزود: كودهای شیمیایی افزایش نیترات در مواد غذایی را به دنبال دارند.
در مجموع با كنترل مصرف كودهای شیمیایی، تغییر سبك زندگی، تغذیه مناسب، عدم استعمال دخانیات، و …. می توان تا ۶۰ درصد از بروز انواع سرطان ها جلوگیری كرد.
دكتر آزاده با ابراز نارضایتی از تبلیغات بی رویه و بدون كنترل «فست فود»ها، ادامه داد: علاوه بر آنكه مصرف فست فود در كشور بالاست، این مواد غذایی بسیار نامناسب و در درجه حرارت بالا تهیه می شوند.
● سرطان های دستگاه گوارش علامت دار نیستند
▪ سیستم بیمه ای كشور در حمایت از بیماران سرطانی ناكارآمد است
وی با بیان این كه سرطان های دستگاه گوارش اغلب علامت دار نیستند و معمولا با بروز علایم نیز قابلیت درمان ندارند، افزود: متاسفانه درمان سرطان های دستگاه گوارش بسیار هزینه بر است.
این در حالی است كه سیستم بیمه ای كشور بسیار ناكارآمد است و حمایت كاملی از بیماران سرطانی ندارد. به این ترتیب مشكل عمده بیماران سرطانی مساله اقتصاد درمان است.
دكتر آزاده بر لزوم غربالگری و پیشگیری از بروز انواع سرطان ها از جمله سرطان های دستگاه گوارش تاكید كرد و گفت: بر خلاف سیاستگزاری تمام شركت های بیمه در دنیا، سیستم بیمه ای ایران در پیشگیری و غربالگری فعالیتی ندارد.
● حدود ۲۶ درصد بیماران سرطانی كشور از هیچ حمایت بیمه ای برخوردار نیستند
به گفته وی، حدود ۲۵ تا ۲۶ درصد بیماران سرطانی از حمایت هیچ بیمه ای برخوردار نیستند و عملا با بروز سرطان یا درمان نمی شوند و یا در همان مراحل اولیه به دلیل مسایل اقتصادی از درمان سر باز می زنند. این در حالی است كه در اغلب كشورهای دنیا، بیمه پوشش كامل حمایتی از بیماری سرطان دارد.
دكتر آزاده سرطان را دومین علت مرگ و میر در دنیا و سومین علت مرگ در ایران عنوان كرد و گفت: از آنجا كه سرطان بیماری دوران پیری است و هرم سنی جمعیت كشور به سمت پیر شدن در حركت است، بی تردید طی یك تا دو دهه آینده سرطان عامل مهم مرگ و میر و آسیب های اجتماعی خواهد بود.
وی بهداشت سرطان را مهم ترین اولویت نظام سلامت كشور عنوان كرد و گفت: سالانه حدود ۸۰ هزار نفر در كشور به سرطان مبتلا می شوند. بر این اساس پیشگیری، غربالگری و درمان اولیه سرطان باید از مهم ترین اولویت های نظام سلامت كشور باشد.
آزاده گفت: سرطان هم قابل پیش بینی و هم قابل پیشگیری است از این رو مقرون به صرفه است که از این بیماری‌ها پیشگیری کنیم.
پیام آزاده متخصص سرطان و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران در خصوص سونامی سرطان در تهران اظهار داشت: سونامی از نظر ادبی یک اتفاق غیر قابل پیش بینی و غیر قابل پیشگیری است، ولی سرطان را می‌شود هم پیش بینی و هم پیشگیری کرد.
وی در ادامه گفت: سرطان هم قابل پیش بینی و هم قابل پیشگیری است از این رو مقرون به صرفه است که از این بیماری پیشگیری کنیم.
دکتر آزاده با اشاره به اینکه کلمه سونامی را تایید نمی‌کنم اما در مورد افزایش میزان سرطان در کشور ایران چنانچه این روند سبک زندگی ادامه پیدا کند بدون شک با افزایش قریب الوقوع سرطان روبه رو خواهیم شد، گفت: ولی برخلاف تصور اکثر عوام و پزشکان ما، به نسبت کشورهای مشابه با افزایش میزان سرطان و مرگ و میر در سالهای اخیر روبرو نبودیم.
وی تصریح کرد: متاسفانه این که گفته شده سن سرطان پایین آمده، یک اشتباه آماری است که پزشکان در کلینیکهای خود این چنین گمان می کنند، چرا که در هرم جمعیتی و بافتی کشور ایران بعد از انقلاب از جوانی و کودکی به سمت میانسالی رسیده است، به این معنا که عموم مردم جوان به سمت میانسال هستند از این رو هرم سنی کشور ایران در حال حاضر بیشتر شامل جوانان و افراد میانسال است ولی به این معنا نیست که آمار ایران در حال حاضر وحشتناک است.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی با بیان اینکه طبق سازمان بهداشت جهانی واقعا آمار ایران در حال حاضر شبیه دنیا است و مردم می توانند اظهار امیدواری کنند، گفت: اما اگر این سبک زندگی ادامه پیدا کنند در یک دهه آینده آمار سرطان ۲ الی ۳ برابر خواهد شد و خوشبختانه در ایران آمار مناسبی در مقایسه با کشورهای دیگر داریم.
وی در پایان گفت: به استناد سازمان بهداشت جهانی با تغییر سبک زندگی، کاهش چاقی، ورزش عدم مصرف فست فودها و عدم مصرف دخانیات ۶۰ درصد ابتلا به سرطان را می توان پیشگیری کرد.
پدر ارتوپدی ایران درگذشت
پدر ارتوپدی ایران درگذشت
دکتر سید شجاع‌الدین شیخ الاسلام‌زاده بنیانگذار بیمه تأمین اجتماعی و وزیر اسبق رفاه و بهداری به دلیل ابتلا به سرطان پس از تحمل یک دوره طولانی بیماری، درگذشت.
پیام آزاده پزشک معالج دکتر شیخ در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، گفت: دکتر سید شجاع الدین شیخ الاسلام زاده به ۳ سرطان پانکرات، پروستات و سرطانی با منشاء ناشناخته مبتلا بود که البته به دلیل ابتلا به سرطان از دنیا نرفت بلکه عفونت شدید وی را از پا انداخت.
وی ادامه داد: دکتر شیخ در سن حدود ۸۳ سالگی و بیش از ۲ سال جنگیدن با بیماری، درمان‌های سنگین شیمی‌درمانی را تحمل کرد اما یک سال پیش دچار شکستگی پا شد و به دلیل ابتلا به عفونت در بیمارستان پارس و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: دکتر شیخ برای اولین بار رشته تخصصی ارتوپدی را در کشور راه‌اندازی کرده و پس از اتمام تحصیلات خود و بازگشت به کشور به بیمارستان شفا رفته و در آنجا طب توانبخشی را راه‌اندازی می‌کند.
پزشک معالج دکتر شیخ تصریح کرد: وی که دو دوره وزیر رفاه و بهداری بوده، بنیانگذار بیمه تأمین اجتماعی با پوشش بیمه ۹۰ درصدی، بنیانگذار اورژانس ایران، بنیانگذار رشته ارتوپدی و انجمن ارتوپدی بوده و سیستم بکارگیری پزشکان تمام وقت در بخش دولتی را پایه‌گذاری کرده است.
آزاده تصریح کرد: ادغام وزارت بهداری، رفاه و بهزیستی از جمله اقداماتی است که توسط این پیشکسوت عرصه پزشکی انجام گرفت و حتی در زمانی که در زندان اوین به سر می‌برد یکی از بهترین بیمارستانهای ایران را در آنجا ایجاد و جان مجروحان جنگی بسیاری را نجات داد.
وی ادامه داد: دکتر شیخ نماینده بیمارستانهای خصوصی و اولین کسی است که کتاب تعرفه‌گذاری واقعی خدمات پزشکی را ترجمه کرده است.
وی تا آخرین لحظه های عمرش در تمام جلسات دولتی و خصوصی شرکت می‌کرد و نگران وضعیت بهداشت درمان و به خصوص بیمه عمومی تمامی آحاد جامعه بود به طوری که در چند ماه اخیر علی رغم بیماری شدید با اکثر مقامات دولتی در این باره رایزنی ها متعددی انجام داد.
به گفته آزاده، دکتر شیخ با وجود بیماری شدید باز هم امید به زندگی را از دست نداد و در واپسین روزهای زندگی برای مردم و رفع مشکلات آنها نهایت اقدامات را انجام داد.
وی ادامه داد: دکتر شیخ به دلیل مبارزه با فساد مالی در زمان شاه به دستور مستقیم شاه به زندان افتاد.
آزاده افزود: دکتر شیخ به محض اطلاع از بیماری سرطان به اصرار خانواده به امریکا رفت لیکن بعد از مدت کوتاهی برای ادامه درمان به ایران بازگشت.
آژیرقرمز سرطان‌های کشنده در ایران
تهران امروز نوشت:
مرگ» چشم‌انداز بیمارانی است که با سلول‌های سرطانی دست و پنجه نرم می‌کنند. بیماری سرطان سالانه بیش از ۷۵ هزار ایرانی را مبتلا می‌کند که از این میان ۳۰ هزار نفر نمی‌توانند به مبارزه با این بیماری ادامه دهند و مرگ رضایت سرنوشت آنها می‌شود اما ۴۵ هزار نفری که از مرگ نجات پیدا می‌کنند باید متحمل هزینه‌های زیاد درمان شوند که بیشتر از نیمی از آنها به علت هزینه‌های بالای درمان به زیر خط فقر سقوط می‌کنند و تعدادی نیز به علت گران بودن هزینه‌ها درمان را نیمه کاره رها می‌کنند.
به گفته محققان در ۱۰ سال آینده سرطان در ایران رشدی ۳ برابری خواهد داشت. این در حالی است که افزایش سن رابطه مستقیمی با افزایش احتمال ابتلا به سرطان دارد و با توجه به این موضوع به نظر می‌رسد که باید تدابیر ویژه‌ای برای مقابله با انواع سرطان در کشور اندیشیده شود.
سرطان یک بیماری مرگبار است که اگر سالهای ناتوانی و ازکارافتادگی فرد مبتلا به این بیماری در نظر گرفته شود، این بیماری به یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های غیرواگیر تبدیل می‌شود.
به گفته دکتر ایرج خسرو نیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی، این بیماری سومین عامل مرگ و میر در کشورمان است. افزایش سن، سالمندی، پیشرفت تکنولوژی، آلودگی هوا و وجود آلاینده‌های سرطان زا در محیط از مهم‌ترین عواملی است که از آنها به عنوان عوامل شیوع سرطان در کشور نام برده می‌شود.
رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی با بیان اینکه سرطان پوست شایع‌ترین سرطان در ایران است،می گوید:۱۴/۵ درصد از موارد ابتلا به سرطان در مردان و ۱۰/۹۱ درصد از موارد ابتلا به این بیماری در زنان مربوط به سرطان پوست است. آمارها نشان می‌دهد در سال ۱۳۸۷ سرطان پوست در مردان رتبه اول و در زنان رتبه دوم را داشته و سرطان معده در مردان پس از پوست در رتبه دوم و در زنان رتبه چهارم را دارا بوده است. سرطان سینه نیز در کشور ما در سنین ۴۰ و۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد که یک دهه زودتر از آمار جهانی است و مرگ و میر ناشی از آن بیشتر از کشورهای توسعه یافته است.
بر طبق آخرین آمار وزارت بهداشت نیز مردان بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند. از کل ۷۶هزار و ۱۵۹مورد ابتلا به تومور سرطانی در سال ۱۳۸۷، ۴۲هزار و ۲۷۹بیمار مرد (۵۵/۵۱درصد) و۳۳هزار و۸۸۰ بیمار(۴۴/۴۹درصد) زن بودند. این میزان ابتلا به سرطان از استعمال دخانیات، ازدیاد عوامل سرطان‌زا در محیط مانند هوای آلوده و تغذیه نامناسب نشات می‌گیرد.
سرطان معده، مرگبارترین بیماری
ابتلای سالانه ۵ هزار نفر به سرطان معده زنگ خطر این نوع سرطان را نیز در کشور به صدا در آورده است. نکته تاسف بار ماجرا آنجاست که از این تعداد بیمار ۴ هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند و مابقی زندگی سختی را در پیش خواهند داشت. این بیماری که در بین متخصصان سرطان کشور به کشنده‌ترین بیماری معروف است طی سالهای گذشته بالاترین آمار را در بین سرطانها به خود اختصاص داده است.
رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین از تشدید و افزایش شیوع سرطان در مردم تهران به علت هوای آلوده هشدار داده و می‌گوید: عوامل مختلفی بر افزایش بار بیماری‌ها دخیل هستند که آلودگی هوا نیز از جمله آن است.وی تصریح می‌کند: در گام نخست حاکمیت باید در اصلاح سوخت و افزایش حمل و نقل عمومی تلاش کند و حتی المقدور خودروهای فرسوده نیز از سطح خیابان‌ها برچیده شود که این موارد مسلما حمایت هر چه بیشتر حاکمیت را می‌طلبد.
دکتر پیام آزاده نیز با اشاره به آلودگی مواد غذایی و نقش آنها در بروز سرطان می‌گوید: رژیم‌های غذایی پر چرب و سرخ کردنی‌ها و نیز فست فودها بالقوه سرطان زا هستند و مواد غذایی آلوده طیف وسیعی را در بر می‌گیرد که مهم‌ترین این مواد شامل آب، انواع میوه و سبزیجات است.
عضو هیات مدیره انجمن سرطان ایران تصریح می‌کند: استفاده از کودهای شیمیایی برای رشد گیاهان در ایران بخصوص در مناطق شمالی کشور به واسطه سم نیتراتی که در این کودها وجود دارد میوه و سبزی را آلوده می‌کند و همین امر زمینه ابتلا به انواع سرطان را افزایش داده است. به گفته این محقق، سیب زمینی که در پرورش آن از کود نیترات استفاده شده باشد، بعد از برش دادن تیره رنگ می‌شود که این تیرگی به خاطر وجود نیترات است. آزاده اضافه کرد: در تمام دنیا یکی از راهکارهای پیشگیری از سرطان توصیه به مصرف غذاهای سالم و از جمله میوه و سبزی است که در ایران به علت استفاده از کودهای شیمیایی در پرورش این گیاهان، این مواد آلوده به نیترات می‌شود.
هشدار دبیرهمایش سالانه انجمن سرطان ایران
سرطان هاي دستگاه گوارش به دليل به كارگيري كودهاي نیترات در كشور رو به گسترش است
در حالي كه كشورهاي پيشرفته دنيا استفاده از كودهاي حاوي نیترات و کادمیوم را به دليل سرطان زا بودن آن حذف كرده اند، براي واردات اين كودها به كشور يارانه پرداخت مي شود.
دبير پنجمین همایش سالانه انجمن سرطان ايران با هشدار نسبت به شيوع سرطان هاي دستگاه گوارش گفت : بقایای سموم و کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی سلامت ایرانیان را به خطر انداخته و ضروری است از به کارگیری کودهای ازت ممانعت به عمل آید .
دكتر پيام آزاده كه به مناسبت برپايي پنجمين همايش سالانه انجمن سرطان ايران كه ۲۸ تا ۳۰ مهر ماه در تهران برپا مي شود، سخن مي گفت با اعلام اين خبر افزود: پژوهش هاي مبتني بر شواهد، نشان داده كه “نيترات” باعث سرطان گوارش مي شود.
وي با اشاره به اينكه استفاده از كودهاي اوره-فسفره سبب بزرگ و سنگين شدن سيب زميني ها مي شود، تصريح كرد: كود ازت به عنوان يك عامل سرطان زا شناخته شده و در حالي مردم را به خوردن سبزي و سيفي جات به منظور مقابله با سرطان ترغيب مي كنيم كه به دليل استفاده از كود ازت اين سبزيجات منشا سرطان ها هستند.
دكتر آزاده يادآور شد: گياهان غده اي مانند سيب زميني بيشتر کودهای اوره – فسفره جذب مي كنند و دليل تيره و سياه شدن سيب زميني پس از برش خوردن و در معرض هوا قرار گرفتن، وجود نيترات است كه همان گونه كه اشاره شد، ماده اي سرطان زاست.
وی اظهار داشت : مصرف بیش از حد سموم دفع آفات در شمال کشور باعث افزایش روز افزون سرطان های دستگاه گوارش در این مناطق شده است .
دبیر پنجمین کنگره انجمن سرطان ایران با تاكيد بر اينكه سال هاست كه كشورهاي توسعه يافته به ويژه امريكا، بهره گيري از كودهاي ازت را به دليل سرطان زا بودن آن ها براي مردم ممنوع اعلام كرده اند، يادآور شد: اين در حاليست كه در كشور ما براي واردات اين كودها يارانه پرداخت مي شود كه ضروري است، مسئولان امر اين هشدار را جدي گرفته و در جهت كاهش آمار سرطان در كشور گام هاي اساسي بردارند.
وی گفت: پنجمین همایش سالانه انجمن سرطان ايران كه طي روزهاي ۲۸ تا ۳۰ مهر ماه در مركز همايش هاي رازي تهران برپا مي شود، امسال محوريت خود را بر سرطان هاي دستگاه گوارش متمركز ساخته، قصد دارد، موضوع فوق را به بحث و هم انديشي ميان متخصصان و مسئولان امور بهداشتي كشور گذارد.
وضعیت نگران کننده سرطان در ایران
دکتر عبدالله فضلعلی زاده رئیس انجمن سرطان ایران، از بیماری سرطان به عنوان سومین عامل مرگ و میر در کشور نام برد و گفت: اکثر سرطانها پس از اینکه کاملا پیشرفت می‌کنند تشخیص داده می‌شوند در صورتی که اگر کلینیکهای غربالگری افزایش یابند در مراحل اول بیماری شناسایی شده و شانس بهبودی بیمار بالا می‌رود. همچنین هزینه‌های سنگین آن کاهش می‌یابد.
به گزارش مهر این در حالی است که دکتر پیام آزاده مسئول کمیته سیاستگذاری شبکه ملی وزارت بهداشت از سرطان به عنوان معضل اصلی کشور طی یک دهه آینده نام برد و گفت: آمار مبتلایان به سرطان در ایران بسیار وخیم است.
به گفته وی، آمار فعلی مبتلایان به سرطان بسیار وخیم است و ۹۰ هزار مبتلای جدید تنها در سال جاری ثبت شده است که این آمار در سه سال پیش ۷۰ هزار بیمار بوده است.
دبیر علمی هفتمین کنگره انجمن علمی جراحان عمومی ایران معتقد است که ۵۰ درصد سرطانها ناشی از سطح زندگی غیرصحیح است که در ایران این مسئله بیش از ۵۰ درصد دیده می‌شود.
کشنده ترین سرطان در ایران
مسئول کمیته سیاستگذاری شبکه ملی تحقیقات سرطان وزارت بهداشت گفت: کشنده ترین سرطان در ایران سرطان معده است.
دکتر پیام آزاده در حاشیه همایش انجمن سرطان ایران در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار واحد مرکزی خبر با بیان اینکه سرطان، سومین عامل مرگ و میر در کشور است، افزود: حداقل سالانه بیش از ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر بر اثر ابتلا به سرطان جان خود را از دست می دهند.
وی با بیان اینکه هم اکنون در کشور حدود ۴۰۰ هزار نفر مبتلا به سرطان هستند، گفت: بیش از ۹۰ هزار نفر سالانه به انواع سرطان ها مبتلا می شوند.
مسئول کمیته سیاستگذاری شبکه ملی تحقیقات سرطان وزارت بهداشت افزود: سرطان بیماری افراد مسن است به این معنا که عمده بیماران مبتلا به سرطان بالای ۶۵ سال به این بیماری مبتلا می شوند.
دکتر پیام آزاده گفت: افزایش مصرف دخانیات، تغییر رژیم غذایی، افزایش بی رویه مصرف فست فودها ، افزایش بی رویه آلاینده ها، کودها و سموم شیمیایی و کم شدن فعالیت های فیزیکی مردم از جمله عوامل شیوع سرطان در ایران است.
وی افزود: چنانچه این عوامل کنترل و مدیریت شود می توان تا ۵۰ درصد از بروز سرطان ها جلوگیری کرد اما اگر عوامل خطر کنترل نشود طی دهه آینده تعداد بیماران سرطانی حداقل دو برابر می شود.
دکتر آزاده با اشاره به اینکه درمان سرطان ها بار عمده ای از هزینه های سرانه سلامت را به خود اختصاص می دهد، گفت: سرطان، هم قابل پیشگیری و هم قابل پیش بینی است از این رو مقرون به صرفه است که از این گونه بیماری ها پیشگیری و جلوگیری شود.
منبع
دومين علت ايجاد سرطان فست‌فود است
بچه‌ها از اين غذاها دوست دارند من هم مجبور هستم كه آنها را به اينجا بياورم تا از خوردن غذا لذت ببرند، مثل خيلي چيزهاي قديمي ديگري كه بچه‌هاي امروزي دوست ندارند، آنها هم غذاهاي قديمي را نمي‌پسندند
اعتماد در گزارشی نوشت:
«پنجشنبه و جمعه‌ها تا يك ساعت هم منتظر غذا شده‌ايم. اما مي‌خواستيم از اينجا همبرگر بگيريم.» داخل مغازه هوا نسبت به بيرون گرم‌تر است، از ديوار رستوران آدم بالا مي‌رود تا براي نشستن و همبرگر خوردن صندلي پيدا كند. در ميانه‌هاي صف صندوق، خانواده‌اي ايستاده‌اند، ساعت حدود ۱۱ شب، دو فرزند حدودا دبستاني دارند كه خميازه‌هاي طولاني مي‌كشند. آنها فردا بايد به مدرسه بروند و اين طور كه از شواهد مشخص است، تا همبرگر نخورند خواب‌شان نمي‌برد.
رضا با دوستانش به اين همبرگرفروشي آمده، رضا مي‌گويد: گاهي اوقات پيش مي‌آيد كه آخر هفته تا يك ساعت هم منتظر غذا شده‌ايم. رضا از ميزان علاقه‌اش به همبرگر گفت: «اينكه شما مي‌گوييد، تازگي‌ها همبرگرفروشي‌هاي زيادي در تهران افتتاح شده براي من هم جالب است، شخصا من و دوستانم ترجيح مي‌دهيم كه اگر خواستيم غذاي بيرون بخوريم، همبرگر را انتخاب كنيم. به نظرم ميزان ضرر اين فست‌فود نسبت به فستفودهاي ديگر كمتر است. حالا هم خيلي گرسنه‌ام بيشتر از اين نمي‌توانم صحبت كنم.»
به گفته مقام‌هاي سازمان جهاني بهداشت، دومين علت ايجاد سرطان، مصرف فست‌فود است. دكتر پيام آزاده، دبير پنجمين همايش سالانه سرطان ايران از آمار ۷ ميليوني موارد مرگ و مير ناشي از سرطان در دنيا در سال گذشته خبر مي‌دهد و مي‌گويد: انتظار مي‌رود تا سال ۲۰۲۰ اين رقم به ۱۰ ميليون نفر برسد.
يك ساعت صبر كردن براي يك ربع غذا خوردن
فرآيند از توليد به مصرف همبرگرفروشي‌ها يا به صورت كلي فستفودها اين‌گونه است كه شما بايد البته بيشتر در ايران، مدت زمان زيادي را در صف منتظر باشيد اما بلا فاصله تا غذاي شما حاضر شد، تند تند آن را بخوريد و جاي خود را به فرد ديگري دهيد. در كنار ميز يك خانواده ايستادم تا محاسبه كنم، كل مدت زماني كه غذاي آنها تمام مي‌شود چند دقيقه طول مي‌كشد، آنها براي سفارش و سپس تحويل غذايشان حدود ۴۵ دقيقه صبر كردند اما تنها ۱۵ دقيقه كل خوردن غذاي آنها طول كشيد و زود از رستوران خارج شدند. صادقي، پدر خانواده است، او درباره انتخاب فست‌فود آن هم ساعت ۱۱ شب براي خانواده‌اش گفت: «بچه‌ها از اين غذاها دوست دارند من هم مجبور هستم كه آنها را به اينجا بياورم تا از خوردن غذا لذت ببرند، مثل خيلي چيزهاي قديمي ديگري كه بچه‌هاي امروزي دوست ندارند، آنها هم غذاهاي قديمي را نمي‌پسندند و ترجيح مي‌دهند كه هفته‌اي يك‌بار از فستفودها استفاده كنند.» البته اين را بگويم كه خودش هم از خوردن همبرگر لذت عجيبي مي‌برد، ازش پرسيدم كه به نظر مي‌رسد خودتون هم از خوردن همبرگر و البته فست‌فود لذت مي‌بريد، درسته؟ صادقي گفت: «البته پدر خانواده هم از خوردن اين غذاها لذت مي‌برد و همه تقصير فست‌فود خوردن را هم نمي‌توان گردن بچه‌ها انداخت، مي‌دانم كه نبايد زياد هم خودمان و هم بچه‌ها را به اين غذاها عادت داد» سپس خنديد و البته اضافه وزن به مقدار زيادي در ايشان مشاهده مي‌شد. از اين همبرگرفروشي بيرون آمدم و مقصد ديگري كه انتخاب كردم، همبرگرفروشي ديگري بود كه تنها با فاصله ۵۰۰ متر آن طرف قرار داشت، با دكوراسيون چوبي و زرد رنگ كه به دليل فضاي محدودي كه در داخل رستوران بود بيشتر مردم بيرون از رستوران روي ماشين‌هاي‌شان غذا مي‌خوردند. داخل اين مغازه نهايتا جاي نشستن پنج تا شش نفر بيشتر نبود. رامين با حدود ۱۰ همبرگر، از رستوران بيرون آمد، همبرگرها را روي ماشين گذاشت و دوستانش يكي يكي آمدند تا شروع به خوردن غذا كنند. از رامين پرسيدم كه چرا اين همبرگرفروشي را انتخاب كرده و آن يكي كه نزديك اينجاست را انتخاب نكرده و اصلا چرا همبرگر و فست‌فود. رامين گفت: «به نظرم نسبت به فستفودهاي ديگر در تهران خوشمزه‌تر و به صرفه‌تر است، البته اين همبرگرفروشي‌هايي كه به تازگي باز شده‌اند، نسبت به بقيه گران‌تر هستند، اما واقعا خوشمزه هستند، من چندماه پيش تركيه بودم و آنجا مك‌دونالد خوردم، به نظر خودم و دوستانم بسياري از همبرگرفروشي‌هاي تهران از مك‌دونالد خوشمزه‌ترند. اما سعي مي‌كنيم كه زياد از فست‌فود استفاده نكنيم هم ضرر دارد هم اينكه پول نداريم.»
دومين علت ايجاد سرطان فست‌فود است
به گفته مقام‌هاي سازمان جهاني بهداشت، دومين علت ايجاد سرطان، مصرف فست‌فود است. دكتر پيام آزاده، دبير پنجمين همايش سالانه سرطان ايران از آمار ۷ ميليوني موارد مرگ و مير ناشي از سرطان در دنيا در سال گذشته خبر مي‌دهد و مي‌گويد: انتظار مي‌رود تا سال ۲۰۲۰ اين رقم به ۱۰ ميليون نفر برسد و در ۴۰ سال آينده اين رقم به دوبرابر خواهد رسيد. شبيه اين آمار به خصوص در زمينه سرطان‌هاي دستگاه گوارش در كشور ما نيز وجود دارد و از آنجا كه نخستين محل ورود غذا به بدن دستگاه گوارش است، شكي نداريم كه تغيير عادت‌هاي غذايي يكي از علل شيوع سرطان‌هاي دستگاه گوارش در كشور ما است. حدود ۳۰ درصد سرطان‌هاي سينه، روده و پروستات با تغذيه ارتباط مستقيم دارند. طبق تحقيقات عادت‌هاي غذايي در ۱۰ سال اول زندگي دختران با ابتلاي آنها به سرطان سينه در بزرگسالي مرتبط است. هرچه رژيم غذايي آنها گياهي‌تر و حاوي حبوب، غله، ميوه‌ها و سبزي متنوع باشد، در پيشگيري از بيشتر سرطانها موثر است. ميزان استفاده مردم ايران از فستفودها در چند سال اخير به‌شدت زياد بوده و به همين خاطر شما در هر خياباني كه حركت كنيد علاوه بر بانك كه همه‌جا هست، در كنار همين بانك‌ها يك فست‌فود هم باز شده است، تهديد سلامتي مردم، از جمله مهم‌ترين مشكلاتي است كه مصرف زياد اين فستفودها به همراه خواهد داشت. آن طور كه در گزارش‌هاي زمستان سال ۱۳۹۲ توسط بانك مركزي اعلام شد، ۷۷ ميليون ايراني سالانه بيش از ۱/۱۱ هزار ميليارد تومان براي خوردن غذا و فست‌فود هزينه مي‌كنند. اين رقم را با توجه به دلار سه هزار توماني مي‌توان به ۷/۳ ميليارد دلار تبديل كرد. طبق آخرين بررسي‌هاي بانك مركزي تا پايان سال ۹۰ هر خانوار ايراني سالانه ۳۸۰ هزار تومان صرف خريد فست‌فود مي‌كردند. هرچند هنوز ارقام جديد اعلام نشده اما با توجه به اينكه شاخص بهاي گروه غذاها و خوراكي‌هاي آماده و آشاميدني‌ها در سال ۹۱ نسبت به سال ۹۰ معادل ۷/۳۹ درصد افزايش يافته مي‌توان اشاره كرد با احتساب تورم ۷/۳۹ درصدي شاخص اين گروه در سال ۹۱ ميزان هزينه سالانه هر خانوار در اين بخش از ۳۸۰ هزار و ۷۴۲ تومان در سال ۹۰ با بيش از ۱۵۱ هزار تومان افزايش به ۵۳۱ هزار و ۸۹۶ تومان رسيده است. با توجه به وجود ۲۱ ميليون خانوار ايراني (طبق اعلام مركز آمار ايران) حجم بازار غذاها و خوراكي‌هاي آماده در ايران به بيش از ۱/۱۱ هزار ميليارد تومان مي‌رسد.
چرا فستفودهاي تهران عمر زيادي نمي‌كنند؟
به يكي ديگر از همبرگرفروشي‌هاي محبوب تهران مي‌روم، در يكي از روزهاي ميان هفته، براي گرفتن غذا بايد مدت زمان ۲۰ دقيقه‌اي را منتظر بمانيد، ميثم همين الان غذايش تمام شد، از او درباره رستوران‌هاي فست‌فود مي‌پرسم و گسترش همبرگرفروشي در تهران. ميثم گفت: يكي از دلايلي كه به نظرم خيلي از رستوران‌هايي كه حالت فست‌فودي دارند در ايران عمر زيادي نمي‌كنند، اين مساله است كه روي برند خود كار نمي‌كنند، با توجه به اينكه شعب زيادي هم دارند اما پس از يك مدتي كيفيت غذايي‌شان كم مي‌شود و كم‌كم مشتري‌هاي خود را از دست مي‌دهند، الان همين جايي كه من غذا خوردم ممكن است كه تا يك سال ديگر خوب باشد و پس از آن كيفيتش تغيير كند.
تورم به فستفودها هم رسيده است، به صورت تقريبي پس از گراني‌هايي كه در تمام زمينه‌ها در كشور وجود داشت، تورم براي فست‌فود حدود ۴۰ درصد محاسبه شده است، بررسي هزينه خانوار در بخش خريد فست‌فود طي سال‌هاي ۱۳۸۴ تا سال گذشته نشان مي‌دهد كه سال ۱۳۹۱ بيشترين تورم در اين بخش رخ داده است. در حالي اين ميزان افزايش قيمت در سال ۱۳۹۱ به ۷/ ۳۹ درصد رسيده كه ميانگين تورم اين بخش تا قبل از سال ۱۳۹۱ معادل ۹/۱۶ درصد بود.
شايد نداشتن ثبات در ميان فستفودهاي ايراني يكي از دلايلي است كه آنها عمر زيادي نمي‌كنند. محمد، كارشناس ارتباطات است، او مشغول سفارش دادن همبرگر است، از او درباره كيفيت غذاهاي فست‌فود در ايران و دلايل از بين رفتن زودهنگام اين رستوران‌ها پرسيدم كه گفت: شايد نبود مواد غذايي خوب براي مدت طولاني و آشپزهاي حرفه‌يي يكي از مهم‌ترين دلايلي باشد كه فستفودها در ايران بعد از يك مدتي مشتري خود را از دست مي‌دهند. در واقع ممكن است كه يك رستوران به هر دليلي آشپز خود را از دست داده باشد سپس نتوانسته كسي را جايگزين كند و كيفيت غذايش پايين آمده، كسي مثل من كه شايد ماهي يك مرتبه به همبرگرفروشي بيايم، ترجيح مي‌دهم همان طعم مورد علاقه‌ام را دوباره استفاده كنم اما اگر با يك طعم متفاوت روبه‌رو شوم، حتما ديگر آنجا را انتخاب نمي‌كنم.
كمبود رشد مصرف مواد غذايي در ايران
به عقيده كارشناسان بخش زيادي از مواد غذايي در ايران در چرخه توليد، توزيع و مصرف به هدر مي‌رود و با انجام اصلاحات در اين سه بخش مي‌توان رشد بي‌رويه مصرف مواد غذايي در اين كشور را مهار كرد. رتبه‌بندي جهاني ايران از نظر رشد مصرف مواد غذايي نيز دچار تغيير عمده شده است. در حالي كه ايران از نظر رشد مصرف مواد غذايي طي سال‌هاي ۱۹۹۰تا ۱۹۹۷به عنوان كشور ۶۷ جهان شناخته مي‌شد در دوره ۱۹۹۸تا ۲۰۰۵ به جايگاه ۱۲۲ ارتقا پيدا كرد. كشور آفريقايي رواندا بيشترين رشد مصرف مواد غذايي را طي دوران دوم داشته است. رشد مصرف مواد غذايي در اين كشور طي دوره مذكور ۱/۷ درصد اعلام شده است. پس از اين كشور، كويت با ۳/۵ درصد، كنگو با ۸۲/۴ درصد، نيجر با ۸/۴ درصد و ليبريا با ۷/۴ درصد به ترتيب در رتبه‌هاي دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند. كمترين رشد مصرف مواد غذايي نيز به كشور بلاروس اختصاص دارد كه رشد منفي ۲ درصد را در اين مدت تجربه كرده است. الگوي صحيح مصرف غذايي در حفظ سلامت انسان و پيشگيري از بيماري‌هاي مزمن مانند بيماري‌هاي قلبي و عروقي، ديابت، افزايش فشارخون، افزايش چربي خون و انواع سرطانها موثر است. در سال ۱۳۹۰، دكتر زهرا عبداللهي، معاون دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت در اين باره گفت: روزانه ۸۰۰ مورد مرگ در كشور اتفاق مي‌افتد كه ۳۰۰ مورد آن به دليل بيماري‌هاي قلبي و عروقي است و يكي از دلايل عمده آن مصرف روغن نباتي جامد است كه با داشتن اسيدهاي چرب اشباع شده موجب رسوب پلاك‌هاي چربي در جدار عروق و بسته شدن آنها مي‌شود. يكي ديگر از عوامل خطر بروز بيماري‌هاي متابوليك، افزايش مصرف مواد قندي است كه علت آن مصرف بي‌رويه نوشابه‌هاي گازدار است. بر اساس آمار موجود سرانه مصرف نوشابه در كشور ۴۲ ليتر در سال است و هر بطري معمولي ۳۰۰ ميلي ليتري نوشابه حاوي ۲۸ گرم قند است. به گفته وي، مصرف بي‌رويه نوشابه‌هاي گازدار يكي از عوامل عمده بروز چاقي است و چاقي زمينه‌ساز انواع بيماري‌هاي قلبي و عروقي، ديابت و انواع سرطانها ست.
سرمايه‌گذاران براي ثبت برند فستفودهاي ايراني تلاش نمي‌كنند
بر اين اساس شاخص هزينه غذاها و خوراكي‌هاي آماده در سال ۸۴ معادل ۹/۱۱ درصد، سال ۸۵ معادل ۸/۱۳ درصد، سال ۸۶ معادل ۳/۲۷ درصد، سال ۸۷ معادل ۸/۱۳ درصد، سال ۸۸ معادل ۲/۱۵ درصد، سال ۸۹ معادل ۴/۱۰ درصد و سال ۹۰ معادل ۹/۲۵ درصد بوده است. مراجعه به ميزان هزينه‌ها نيز نشان مي‌دهد كه طي سال‌هاي ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۱ هزينه‌يي كه خانوار براي خريد فست‌فود صرف كرده‌اند ۱/۴ برابر شده است. حسين، فروشنده يكي از اين همبرگرفروشي‌هاست، او درباره فعاليت فستفودها و مدت زمان مفيد فعاليت‌شان گفت: در ايران اين‌گونه است كه اگر كسي بخواهد از رستوراني نمايندگي داشته باشد تقريبا رقمي بين ۷۰ تا بيشتر از ۱۵۰ ميليون تومان كه بستگي به شهرت و سابقه فعاليت رستوران دارد بايد هزينه كند و آن رستوران تمامي تجهيزات مربوط با رستوران را در اختيارشان مي‌گذارند. در ايران به صورت حرفه‌يي روي تجارتي به نام فست‌فود و رستوران تمركز نشده است، هر كسي براي مدت زمان كوتاهي رستوران مي‌زند و وقتي به آن ميزان پولي كه نياز داشت رسيد كار و كاسبي را تعطيل مي‌كند، به همين خاطر ما هيچ فست‌فود با سابقه‌يي نداريم. مردم كه غذايشان را مي‌خورند كم‌كم بسته‌هاي مقواي غذايشان را به داخل سطل مي‌اندازند و راهي خانه‌هايشان مي‌شوند. زماني عكس‌هاي همبرگرهاي خارجي فقط به در و ديوار رستوران‌ها و فستفودهاي ايراني بود، اما حالا همان عكس‌ها به واقعيت تبديل شده و شما تصوير همبرگري را كه مي‌بينيد مي‌خوريد، با توجه به گسترش شبكه‌هاي اجتماعي، افزايش به اشتراك گذاشتن عكس‌هاي غذا به خصوص در شبكه اجتماعي اينستاگرام باعث شده تا بعضي از مردمي كه با آدرس و مدل اين غذاها آشنا نيستند به خوبي بتوانند براي انتخاب رستوران و همبرگرفروشي مورد علاقه خود دست به انتخاب بزنند. كافي است در بخش جست‌وجو اسم غذاها را با هشتگ آن سرچ كنند، آن وقت با مقدار زيادي از رستوران و فست‌فود مواجه مي‌شويد.
ثروتمندان ايران، ۴۱ برابر فقرا به رستوران مي‌روند
اما جزييات ديگري از بررسي‌هاي بانك مركزي درباره مصرف غذاهاي آماده خانوار نشان از افزايش سهم اين بخش از كل هزينه خانوار دارد. در حالي كه طي سال‌هاي ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ خانوار ايراني ۱/۲ درصد از كل هزينه ناخالص خود را صرف خريد غذاها و خوراكي‌هاي آماده مي‌كردند، اين ميزان در سال ۱۳۹۰ بالاخره تغيير كرده است. در سال ۱۳۹۰ اين ميزان به ۲/۲ درصد افزايش يافته است. هرچند اين ميزان افزايش در حد ۱/۰ درصد، ناچيز به نظر مي‌رسد اما با توجه به ثبات هفت ساله اين نرخ تغيير ۱/۰ درصدي آن هم به نظر قابل توجه مي‌رسد. اما بعضي اظهارنظرهاي جالب مردم را نمي‌توان به راحتي از كنارش گذر كرد، از بيشتر آنها پرسيدم كه اگر به كشورهاي ديگر سفر كرده‌ايد، به نظرتان همبرگرها و فستفودهاي ايراني خوشمزه‌ترند يا خارجي‌ها، وقتي با اين سوال مواجه مي‌شدند، ابتدا كمي فكر مي‌كردند و خيلي با اكراه و به گونه‌يي كه خودشان هم باورشان نمي‌شد، مي‌گفتند، واقعا ايراني‌ها خوشمزه‌تر است. الهام، ۱۱ سال در خارج از ايران زندگي كرده است و دو سه سالي مي‌شود كه در تهران است، الهام درباره مقايسه فستفودها و همبرگرفروشي‌هاي تهران با خارج از ايران گفت: با قاطعيت نمي‌توان گفت كه فستفودهاي ايراني خوشمزه هستند اما نسبت به خيلي از كشورهاي اروپايي واقعا فستفودهاي ايراني به خصوص همبرگر و غذاهاي ايتاليايي خوشمزه‌تر هستند اما استفاده از روغن‌هاي نامرغوب و نبود نان‌هاي خوشمزه از جمله تفاوت‌هاي بزرگي است كه ميان رستوران‌هاي ايراني و خارجي وجود دارد.
در كنار اين، بررسي‌هاي بانك مركزي نشان مي‌دهد دهك دهم يعني پولدارترين قشر كشور ۴۱ برابر بيشتر از دهك اول يعني ضعيف‌ترين قشر براي رستوران و هتل هزينه مي‌كنند كه بخشي از اين گروه رستوران و هتل شامل غذاها و خوراكي‌هاي آماده است. در اين بخش آن طور كه بانك مركزي گزارش داده در سال ۱۳۹۰ دهك دهم سالانه بيش از يك ميليون و ۴۰۲ هزار تومان و دهك اول سالانه ۳۴ هزار تومان هزينه مي‌كنند. اين در حالي است كه در سال ۱۳۸۵ دهك دهم ۴۵ برابر بيشتر از دهك اول در بخش رستوران و هتل هزينه مي‌كرد. در آن سال در حالي كه دهك دهم سالانه ۵۸۷ هزار تومان براي هزينه‌هاي مربوط به رستوران و هتل هزينه مي‌كرد، دهك اول ۱۳ هزار تومان هزينه مي‌كرد. چندي پيش روزنامه واشنگتن پست در گزارشي كه بيشتر به صورت عكس بود، درباره موج افتتاح همبرگرفروشي‌هاي مختلف در تهران عكس گرفته و تهيه كرده بود. در گزارش واشنگتن پست آمده است: شهر تهران به طور فزاينده‌يي شاهد گسترش رستوران‌هاي مخصوص فروش همبرگر است كه موسيقي «راك‌اند رول» نيز از آنها پخش مي‌شود. همبرگر ديگر تنها ويژه امريكايي‌ها نيست بلكه اين ساندويچ محبوب، به ميزان گسترده‌يي در ميان جوانان ايران نيز طرفدار دارد. موسيقي راك از رستوران فست‌فود «گاراژ گريل» در يكي از مناطق گرانقيمت تهران شنيده مي‌شود. در جايي كه عكس‌هاي بازيگراني مانند پل نيومن و جيمز دين روي ديوارهاي آن ديده مي‌شود. اين رستوران يكي از مكان‌هاي مورد علاقه جوانان پايتخت ايران است، افرادي كه براي لذت بردن از همبرگر اشتهاآور به اين مكان مي‌آيند.
مردم با خوردن فست‌فود تفريح مي‌كنند
حالا در كنار اين همبرگرفروشي‌هاي جذاب در تهران مي‌توان به رستوران‌هاي مختلفي ديگري اشاره كرد از جمله رستوران‌هاي ايتاليايي، ژاپني، چيني، مغولي، عربي و تركي كه تهران را تبديل كرده به شهري براي خوردن غذا، از پايين‌ترين قيمت‌ها تا گران‌ترين قيمت‌ها. اما ميزان بالاي استفاده ايراني‌ها از فستفودها باعث به وجود آمدن بيماري‌هاي بسيار خطرناكي مي‌شود. به گفته سازمان جهاني بهداشت، فست‌فود در مجموع دشمن سلامت است، غذايي عموما بي‌ارزش، پر از چربي غير اشباع كه منجر به ديابت، سكته مغزي و قلبي، بيماري‌هاي قلبي و عروقي مي‌شود. فست‌فود به خصوص اگر ماده اوليه آن گوشت باشد، فرآوري شده است يعني با افزودن مواد نگه دارنده كه در بدن صددرصد منجر به جهش‌هاي ژنتيكي مي‌شود توليد مي‌شود، البته هميشه جهش‌هاي ژنتيكي مساوي با بروز سرطان نيست اما مي‌دانيم كه گوشت فرآوري شده موجود در فست‌فود منجر به ايجاد موادي مي‌شود كه مي‌توانند در پي جهش ژنتيكي به ابتلاي فرد به سرطان بينجامند، به خصوص به علت وجود موادي مثل نيترات سديم كه فست‌فود را خوشمزه‌تر مي‌كند و در كالباس، سوسيس و برگر استفاده مي‌شود. اين ماده در بدن تبديل به نيتروزامين كه صددرصد سرطان‌زاست مي‌شود. مهم‌ترين علت ايجاد سرطان‌هاي دستگاه گوارش همين ماده است و تاثير آن در به وجود آمدن سرطان قطعي است. در كشور ما آلودگي مواد غذايي به مواد سرطان‌زا و روش پخت مواد غذايي دو علت اصلي افزايش سرطان‌هاي دستگاه گوارش است. ساعت نزديكاي ۱۱:۳۰، ۱۲ شب كه مي‌شود كم‌كم فستفودها و اين همبرگرفروشي‌ها ديگر سفارش دريافت نمي‌كنند، بعضي كه دير حركت كرده‌اند يا در ترافيك مانده‌اند، با در بسته آنها مواجه مي‌شوند. عباس شهروند ديگري كه معتقد است، مردم نمي‌دانند كه بايد براي تفريح به چه مكاني بروند به همين خاطر هم تصميم مي‌گيرند كه به فستفودها و اين مدل رستوران‌ها بروند، شايد خيلي از مردم خودشان هم مي‌دانند مصرف زياد اين فستفودها مضر است اما ترجيح مي‌دهند به آن به چشم تفريح نگاه كنند.
كارگران همبرگرفروشي كه تا چند دقيقه پيش وقت سر خاراندن نداشتند حالا زباله‌هاي مغازه را به سطل‌هاي آشغال مي‌اندازند و با ريختن آبي كف مغازه، كم‌كم چراغ‌ها را خاموش مي‌كنند تا راهي خانه شوند.